تحریم
از تحریم‌هایی که بر سر نفت ایران بوده چه می‌دانید؟
علیرضا کریمی/ در این شماره به چند تحریم مرتبط با صنعت نفت می‌پردازیم و توضیح فنی سایر تحریم‌ها را به بعد موکول می‌کنیم.
قطع دسترسی به پرداخت پول و همکاری بانکی
سوئیفت چیست؟
سوئیفت یک سیستم پرداخت بین‌المللی مستقل در بلژیک است که بیش از ۱۰ هزار بانک در سراسر جهان را به یکدیگر متصل کرده است. از زمان حملات یازده سپتامبر سال ۲۰۰۱ به برج های دو‌قلوی آمریکا، وزارت خزانه داری این کشور به بهانه مبارزه با تروریسم دسترسی کامل به اطلاعات تراکنش‌های سوئیفت را دارد.این سیستم در گذشته نیز مجبور شد به دلیل نفوذ آمریکا بر آن، دسترسی کوبا و ایران را قطع کند.
آمریکا از محل جریمه شرکت‌‌ها و موسسات مالی به دلیل همکاری با کشورهای تحریم شده (به خصوص ایران)حدود پانزده میلیارد دلار درآمد داشته است (لطفا به ریال حساب نکنید!).
تحریم شرکت‌های فنی و سرمایه‌گذاری در صنعت نفت
قانون تحریم ایران (Iran Sanction Act) یا ISA در سال ۱۹۹۶ و با موضوع تحریم بخش انرژی و صنعت ایران و لیبی در آمریکا تصویب شد. با خروج لیبی از شرایط این قانون در سال ۲۰۰۶ قانون مذکور به نام قانون تحریم ایران شناخته شد. تحریم‌های «داماتو» سرمایه گذاری‌های جدید نفتی در ایران به ویژه توسط شرکت‌های آمریکایی را با محدودیت‌هایی روبرو می‌کند. به موجب قانون تحریم ایران هرگونه سرمایه‌گذاری بیش از 40 میلیون دلار در سال برای توسعه بخش نفت وگاز در ایران توسط هر شرکتی در دنیا ممنوع است . مجازات شرکت‌هایی که این قانون را نادیده بگیرند خیلی سفت و سخت اند.
در زمان این تحریم، برای تامین نیاز صنعت نفت، به ناچار این تجهیزات از کشورهایی که استاندارد و دانش فنی پایینی داشتند، وارد می شد و یا این که اقلام اصلی از طریق واسطه ها با هزینه گران خریداری می شد.
شرکت‌های بیمه و نفتکش
زمانی که در سال 2012، دولت وقت آمریکا تحریم‌هایی را علیه ایران به‌اجرا گذاشت، تحریم‌های اتحادیه اروپا نیز شرکت بیمه‌ای مستقر در لندن را از ارائه هرگونه پوشش بیمه‌ای به محموله‌های ایرانی بازداشت، این امر موجب شد تا عملاً ناوگان تانکری ایران و کشتی‌های خارجی‌ای که خواهان حمل نفت ایران بودند، از بازاراصلی بیمه نفتکش‌های جهان کنار گذاشته شوند. افزایش صعودی تقاضا دستاویز آمریکا برای ضربه‌زدن به ایران شد به علت این تحریم ها اعضای گروه بین‌المللی حمایت و جبران خسارت مستقر دراروپا که پوشش بیمه‌ای بیشتر بازار نفتکش‌ها را به عهده دارد از بیمه محموله‌های نفتی و غیر‌نفتی ایران منع شدند و این امر مشکلات زیادی برای صادرات نفت ایران به وجود آورد.
تحریم بنزین
هشتم مرداد ماه 1388 سنای آمریکا شرکت‌های صادرکننده بنزین به ایران را تحریم کرد.ایده این اقدام زمانی شدت گرفت که روند تقاضای بنزین در کشور روندی صعودی به خود گرفت. تقاضای بنزین از حدود ۳۳ میلیون لیتر در سال ۱۳۷۵ به ۶/۷۳ میلیون لیتر در سال ۱۳۸۵ افزایش یافت و به لذا کشور نیازمند واردات حجم بالایی از بنزین بود. این شرایط دستاویزی برای امریکا شد تا طرحی را برای تحریم واردات بنزین و ضربه به ایران طراحی کند اما ایران با شناخت از این تصمیم امریکا طرحی را پیاده‌سازی کرد که این توطئه امریکا را خنثی کرد. ایران در زمان کوتاهی توانست با استفاده از سهمیه‌بندی بنزین تقاضای این آن را مدیریت کند. موضوع سهمیه‌بندی بنزین با استفاده از کارت سوخت در قانون بودجه سال ۱۳۸۶ تصویب و از تیرماه همان سال اجرا شد. با اجرا شدن این طرح، روند فزاینده قاچاق و مصرف متوقف شد و درنتیجه واردات بنزین کاهش یافت.
