به قلم: علی خادم
مقدمه: به دنبال صدها موسسهی مالی غیر مجازی که در دههی هفتاد یا اوایل دههی هشتاد شمسی شکل گرفته بودند، نام کاسپین قرار دارد که حرف و حدیث بسیار زیادی به وجود آورده.در حدی که دو موسسه ی «ثامن الحجج» و «میزان» که بیش از سپرده گذاران کاسپینی در آن سپرده وجود داشت (2 میلیون نفر در مقابل حدود نیم میلیون نفر!) در این حد سر و صدا نکردند.اما واقعا چه شد؟!
ما وقع:
به دنبال تسویه حساب موسسات مالی غیر مجاز،هشت موسسه ی مالی غیر مجاز (که مجوزی از بانک مرکزی نداشتهاند) با نامهای «فرشتگان»، «الزهراء مشهد»، «حسنات اصفهان»، «دامداران و کشاورزان کرمانشاه»، «بدرتوس مشهد»، «پیوند»، «امید جلین گرگان» و «عام کشاورزان مازندران» ، مورد توجه قرار میگیرند.موسساتی که سالهای سال در این کشور در حال فعالیت بودهاند.به عنوان مثال موسسهٔ فرشتگان از سال 77 شروع به فعالیت کرده است.
اقدامات آغاز میشوند و طبق دستور بانک مرکزی با برگزاری مجمع(یا همان جلسهٔ سهامداران) این موسسات، هرکدام تصمیم به انحلال میگیرند. به عنوان مثال در یکم شهریور سال 94 موسسهٔ فرشتگان (که بزرگترین این موسسات محسوب میشد،با حدود 450 هزار سپرده گذار) اعلام انحلال میکند.
کاری که بانک مرکزی قصد انجام آن را داشت به این شرح است:هرکدام از این موسسات با اعلام دارایی ها و بدهی های خود به بانک مرکزی از یک طرف و از طرف دیگر اعلام انحلال (یعنی توقف فعالیت)، از صحنه خارج میشود.بانک مرکزی دارایی ها و بدهیهای آن موسسات را محاسبه میکند. سه موسسه از آن هشت موسسه،دارایی کمتری در مقابل بدهی های خود داشتند. من جمله موسسهٔ فرشتگان که با بدهی تقریبی 8 هزار و ششصد میلیارد تومان و دارایی 3 هزار و صد میلیارد تومان، با کسری مواجه بودند.
اما سرنوشت صاحبان حساب آن موسسات چه میشود؟