سیاست خارجی
حاج سجاد
چه عواملی هزینهٔ خروج از برجام را برای آمریکا تا این اندازه پایین آوردند؟
3 آذر 92 پس از انتشار متن توافق ژنو نگرانی‌های احتمالی از تکرار تجربه مذاکرات 82-84 رنگ واقعیت به خود گرفت. ضمانت اجرای توافق نقیصه بزرگ توافق ژنو بود. حرکت عجولانه و عقب‌نشینی‌های مفرط به هوای «اعتمادسازی» به ژنو محدود نشد و در لوزان و وین نیز تکرار شد. هر چند از سوی ما «امضای کری، تضمین» بود، اما کری هیچ امضایی را تضمین نمی‌دانست جز راستی‌آزمایی، راستی‌آزمایی، راستی‌آزمایی. ایران با سیاست «اعتمادسازی»، در اعتماد کردن پیش‌قدم شد و بسیار سریع‌تر از آنچه غرب فکر می‌کرد تعهدات خود را جامه عمل پوشانید. به همین میزان، غرب نیز با سیاست «راستی‌آزمایی» دست از عمل کشید و به بهانه راستی‌آزمایی و با تکیه بر هوا و وهم طرف ایرانی مبنی بر اعتمادسازی، قدم به قدم جلو آمد و نهایتاً بدون آن‌که تعهد قابل ذکری از تعهداتش را به انجام رسانیده باشد، خود را از گود کنار کشید.
هر چند راهبرد دولت در مسیر برجام (اعتمادسازی و تنش‌زدایی) و تاکتیک دولت در فرایند نوشتن توافق (اجرای تعلیق تاسیسات هسته‌ای به صورت پیش‌قدمانه برای جلب اعتماد و کاهش تنش‌ها) خود به‌اندازه کافی زمینه را برای زیرعهدزنی کم‌هزینه توسط طرف مقابل آماده کرده بود، تکنیک به کار رفته در نگارش برجام با خلق «سازوکار شگفت‌آور حل اختلاف» در برجام و تمهید عجیب برای تصویب یک قطعنامه فصل هفتمی به هر قیمت برای حفظ برجام، حاشیه امن بیش‌تری برای طرف غربی در صورت نقض عهد ایجاد کرد.
اما مسئله فقط این نیست! رفتار دولت ایران و برخی نهادهای حاکمیتی در دو سال اخیر پس از برجام نیز نقش مهمی در تشویق ایالات متحده به خروج راحت و با طیب خاطر از برجام داشته است. پالس‌هایی که نشان می‌داد دولت و بخش‌های مهمی از حاکمیت که حیات و ممات سیاسی‌شان را به این توافق گره زده‌اند در برابر خروج طرف غربی از برجام، در نهایت انفعال قرار دارند.
در ادامه مروری به عواملی می‌کنیم که هزینه خروج آمریکا از برجام را در حالی که تاسیسات هسته‌ای ما را متوقف کرده و تحریم‌ها را برنداشته، کاهش داده است.
هر چند راهبرد دولت در مسیر برجام (اعتمادسازی و تنش‌زدایی) و تاکتیک دولت در فرایند نوشتن توافق (اجرای تعلیق تاسیسات هسته‌ای به صورت پیش‌قدمانه برای جلب اعتماد و کاهش تنش‌ها) خود به‌اندازه کافی زمینه را برای زیرعهدزنی کم‌هزینه توسط طرف مقابل آماده کرده بود، تکنیک به کار رفته در نگارش برجام با خلق «سازوکار شگفت‌آور حل اختلاف» در برجام و تمهید عجیب برای تصویب یک قطعنامه فصل هفتمی به هر قیمت برای حفظ برجام، حاشیه امن بیش‌تری برای طرف غربی در صورت نقض عهد ایجاد کرد.
اما مسئله فقط این نیست! رفتار دولت ایران و برخی نهادهای حاکمیتی در دو سال اخیر پس از برجام نیز نقش مهمی در تشویق ایالات متحده به خروج راحت و با طیب خاطر از برجام داشته است. پالس‌هایی که نشان می‌داد دولت و بخش‌های مهمی از حاکمیت که حیات و ممات سیاسی‌شان را به این توافق گره زده‌اند در برابر خروج طرف غربی از برجام، در نهایت انفعال قرار دارند.
در ادامه مروری به عواملی می‌کنیم که هزینه خروج آمریکا از برجام را در حالی که تاسیسات هسته‌ای ما را متوقف کرده و تحریم‌ها را برنداشته، کاهش داده است.
شماره دوم نشریه و انتم الاعلون